در دهه های اخیر کولرگازی طرفداران خود را پیدا کرده است. دلیل این امر نیز مصرف آب و برق بسیار کم آنها، در مقایسه با کولرهای آبی است. از مزیت های دیگر این کولرها می‌توان به سرمایش و گرمایش هم زمان اشاره کرد. با این حال نصب و تعمیرات کولرهای گازی از سخت ترین حرفه های تعمیرات است. به علاوه این حرفه از درآمد بالایی نیز برخوردار می‌باشد. به همین دلیل بازارکار خوب و رقبای نسبتا سختی در انتظار تعمیرکاران است.
آموزشگاه فنی و مهندسی دکتربرد، با برگزاری دوره آموزش نصب و تعمیرات کولرگازی، با آموزش مهارت های مشتری مداری و روش های ورود به بازارکار این بار را از دوش هنرجویان برداشته است. در این دوره اساتید بر روی آموزش های عملی تمرکز کرده اند. هدف اصلی آنها آموزش تعمیرکاران حرفه ای و ماهر می‌باشد. از ویژگی های برجسته این دوره، ارائه مدرک معتبر بین المللی به هنرجویان است. پس از اتمام این دوره، دکتربرد هنرجویان ممتاز را به بازارکار معرفی خواهد کرد.
تجهیزات رایج در کولرهای گازی عبارت اند از:
- تهویه مطبوع پنجره ای
- تهویه مطبوع اسپلیت
- پمپ های حرارتی کوچک
- بسته بندی شده تقسیم شده
- بسته بندی واحد
- هواساز
- فن کویل
- پمپ ها
- جعبه های VAV
- مستهلک کننده ها
تهویه مطبوع پنجره ای
محفظه واحد تهویه مطبوع پنجره، اجزای زیر را در خود جای داده است.
- کندانسور (کویل در فضای باز)
- فن کندانسور
- کمپرسور هرمتیک
- اواپراتور (کویل تهویه مطبوع داخلی)
- فن اواپراتور (دمنده)
کنترل ها
کنترل های واحدهای پنجره ساده و داخلی هستند؛ که شامل موارد زیر می‌شوند:
- حالت چرخشی که با مقیاس سرد و گرم در پنج موقعیت خاموش، خنک زیاد، خنک کم، فن زیاد، فن کم بدون تنظیمات دما مشخص شده است.
- کلید ترموستات چرخشی به عنوان کلید روشن و خاموش برای کمپرسور کار می کند. وضعیت آن بسته به درجه حرارت یا خنک کننده ای است؛ که آن را تنظیم کرده اید. معمولاً 8 موقعیت برای درجه خنک کننده وجود دارد.
سوئیچ چرخشی لوورها
این کلید روشن یا خاموش است؛ که موتور چرخشی را کنترل می کند. همچنین وظیفه کنترل زاویه حرکت و جهتی را که در آن هوا از لوورها به اتاق می رسد را کنترل می کند.
جریان برق در مدار واحد تهویه مطبوع پنجره‌ای
واحدهای تهویه مطبوع پنجره از منبع برق تک فاز تغذیه می‌شوند. بنابراین مدار انشعاب آن و سیم برق اصلی آن از 3 سیم (سیم زمین، سیم داغ و سیم خنثی) تشکیل شده است. مدار انشعاب از یکی از دستگاه‌های حفاظتی تک‌قطبی اضافه جریان OCPD موجود در تابلو برق منشأ می‌گیرد. سپس از طریق سیستم راه آهن (مجموعه ها، مجراها، …) به یک وسیله جداکننده از نوعی مناسب برای کاربرد بروید. در نهایت سیم برق اصلی واحد تهویه مطبوع پنجره ای از یک طرف به این وسیله قطع کننده اتصال می‌یابد. طرف دیگر وارد بدنه دستگاه می‌شود. این گونه به جعبه ترمینال دستگاه متصل خواهد شد.
اتصالات سیم کشی برق در داخل واحدهای تهویه مطبوع
در اینجا ما به نحوه اتصال سیم برق اصلی در داخل واحد خواهیم پرداخت. این را می‌توان به صورت زیر توضیح داد.
- در داخل دستگاه سیم برق اصلی به موارد زیر تقسیم می شود:
- سیم زمین که چه سبز یا یک سیم خالی باشد؛ به محفظه فلزی دستگاه پیچ می‌شود.
- سیم داغ
- سیم خنثی
- سیم داغ به کلید سلکتور روی یونیت پنجره می رود تا برق قسمت های حیاتی، کمپرسور و موتور فن را به صورت زیر تغذیه کند:
- سیم داغ به سوئیچ انتخابگر به سوئیچ ترموستات به کمپرسور
- سیم داغ به سوئیچ انتخابگر به موتور فن.
- سیم خنثی بدون عبور از کلید به موتور فن و کمپرسور متصل می شود. این اتصالات بر روی کانکتور سیم در پشت کلید سلکتور انجام می‌شود؛ بنابراین تمام سیم های خنثی به دلیل اتصال به یک نقطه با یکدیگر مشترک هستند.
هنگامی که سوئیچ سلکتور را روی حالت خنک قرار می‌دهید. برقی متصل شده از طریق سیم داغ به سلکتور، وارد فن می‌شود. سپس فن کار خواهد کرد. سوئیچ سلکتور نیز برق را از طریق سیم داغ به کمپرسور می‌فرستد. اما کمپرسور تا زمانی که ترموستات به حالت روشن نرسد کار نخواهد کرد. سپس کمپرسور کار می‌کند و سیکل خنک کننده آغاز خواهد شد.
یونیت های خنک کننده هوای اسپلیت
سیستم های تقسیم، سیستم های جداگانه ای هستند؛ که در آنها دو مبدل حرارتی یکی در خارج، یکی در داخل از هم جدا شده‌اند. کولر گازی اسپلیت دو قسمت اصلی دارد. این قسمت ها عبارتند از:
- واحد بیرونی
- واحد داخلی
یونیت خارجی
این واحد در خارج از اتاق یا فضای اداری خنک خواهد شد. در نهایت نصب می‌شود و اجزای مهم کولر گازی شامل:
- کمپرسور
- فن خنک کننده کندانسور
- شیر انبساط
یونیت داخلی
متداول ترین نوع یونیت داخلی، نوع دیواری است؛ که از انواع دیگری مانند سقفی و زمینی نیز استفاده می‌شود. واحد داخلی اثر خنک کننده را در داخل اتاق یا دفتر ایجاد می‌کند. سپس اجزای زیر را در خود جای می‌دهد:
- کویل اواپراتور یا کویل خنک کننده
- فن خنک کننده یا دمنده
- لوله تخلیه
- لوورها یا باله ها
- فیلتر هوا
- کنترل ها
تغذیه واحدهای تهویه مطبوع اسپلیت
- منبع تغذیه تک فاز، بنابراین مدار انشعاب آن و سیم برق اصلی آن از 3 سیم؛ سیم زمین، سیم داغ و سیم خنثی، تشکیل شده است.
- منبع تغذیه سه فاز، بنابراین مدار انشعاب آن و سیم برق اصلی آن شامل 5 سیم؛ سیم زمین، 3 سیم داغ و سیم خنثی است.
- مدار انشعاب از یکی از دستگاه‌های حفاظتی تک قطبی یا سه‌قطبی با جریان بیش‌ازحد OCPD موجود در تابلوی برق منشأ می‌گیرد.
- سپس از طریق سیستم راه آهن به یک وسیله جداکننده از نوع مناسب برای کاربرد بروید.
پس از آن، سیم برق اصلی واحد تهویه مطبوع اسپلیت از یک طرف به این وسیله قطع کننده وصل می‌شود. طرف دیگر به جعبه ترمینال در واحد داخلی یا در واحد خارجی متصل می‌شود. توجه داشته باشید:
- اگر اتصالات منبع برق در واحد داخلی ساخته شده است؛ از یک وسیله قطع کننده داخلی استفاده می‌شود. اگر اتصالات منبع تغذیه در واحد خارجی ساخته شده باشد؛ از یک وسیله قطع کننده در فضای باز، با هویت حفاظتی مناسب (IP) استفاده خواهد شد. در نهایت، برق از طریق کابل 3 سیم یا کابل 5 سیم از جعبه ترمینال در یونیت داخلی به جعبه ترمینال در یونیت خارجی یا بالعکس منتقل می‌شود. یک کابل سیگنال نیز وجود دارد که کنترل را در واحد داخلی به کنترل در واحد خارجی متصل می‌کند.
- سیم کشی برق در داخل هر دو واحد داخلی و خارجی پیچیده تر از واحدهای تهویه مطبوع پنجره ای است. همیشه سیم کشی کارخانه، از نظر تکنسین های نصب کولرگازی، هیچ تاثیری روی کار ما نخواهد داشت. با این حال، ما چند مثال برای نمودارهای سیم کشی الکتریکی از جمله سیم کشی کنترل برای مرجع ارائه خواهیم داد.
کولر گازی مولتی اسپلیت
این روزها، سیستم های تهویه مطبوع Multi-Split نیز معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واحدهای یک واحد خارجی دو واحد داخلی وجود دارد؛ که می‌توانند در دو اتاق مختلف یا در دو مکان مختلف در داخل یک اتاق بزرگ قرار گیرند.
- مینی پمپ های حرارتی
- سیم کشی برق پمپ های حرارتی کوچک
سیم کشی برق پمپ های حرارتی کوچک تا حد زیادی شبیه به واحدهای خنک کننده هوای اسپلیت خواهد بود. با این حال، می‌توانید نمونه‌هایی از نمودارهای سیم‌کشی پمپ‌های حرارتی کوچک را بیابید. همچنین می‌توانید آنها را با واحدهای خنک‌کننده هوای اسپلیت به‌ویژه در سیم‌کشی برق (ولتاژ بالا) مقایسه کنید.
واحدهای بسته بندی شده
ساخت واحدهای بسته بندی شده تقسیم شده. یک سیستم اسپلیت یک سیستم تهویه مطبوع یا پمپ حرارتی را توصیف می‌کند. این پمپ ها به دو بخش تقسیم می‌شوند؛ که عبارتند از:
- بخش فضای باز
- بخش داخلی
بخش فضای باز
یونیت بیرونی معمولاً در بیرون روی زمین قرار دارد. اما گاهی اوقات روی پشت بام نیز نصب خواهد شد. این یونیت شامل اجزای زیر می‌باشد:
- کمپرسور(ها)
- سیم پیچ (های) کندانسور
- فن(های) کندانسور
- موتور(های) فن کندانسور
- توری فن
- دریچه ها را ببندید
- سوپاپ معکوس
- لوازم جانبی اختیاری (در صورت وجود)
بخش داخلی
بخش داخلی معمولا در یک کمد داخلی یا پارکینگ قرار دارد. این بخش اجزای زیر را در خود جای می‌دهد:
- دمنده(ها)
- کویل اواپراتور
- شیر(های) انبساط حرارتی و توزیع کننده(های)
- بلبرینگ و شفت
- لوازم جانبی اختیاری
واحدهای بسته بندی شده اسپلیت
سیم کشی برق در واحدهای اسپلیت پکیج از 3 قسمت اصلی به شرح زیر می‌باشد:
- بخش فشار قوی (قسمت برق)
- بخش کنترل ولتاژ بالا و موتور
- قسمت کنترل ولتاژ پایین
قسمت فشار قوی (قطع برق)
مدار انشعاب از یکی از سه قطبی دستگاه محافظ OCPD با جریان بیش از حد موجود در یک تابلو برق منشأ می‌گیرد. سپس از طریق سیستم راه آهن (مجموعه ها، مجراها، …) به مسیر زیر می‌رود:
- وسیله جدا کردن واحد داخلی (واحد هواگیر)
- وسیله جدا کردن واحد خارجی (واحد کندانسور/اواپراتور)
قسمت کنترل ولتاژ بالا و موتورها
این شامل سیم کشی ولتاژ بالا در داخل واحد هواگیر و داخل واحد کندانسور یا اواپراتور است. در داخل واحد هواگیر، سیم کشی ولتاژ بالا، فن داخلی، بخاری را تغذیه می‌کند. به علاوه برق ترانسفورماتور را نیز تامین خواهد کرد. در داخل واحد کندانسور یا اواپراتور، سیم کشی ولتاژ بالا فن بیرونی و کمپرسور را تغذیه می‌نماید.
قسمت کنترل ولتاژ پایین
این قسمت دارای دو حالت برای کار است. که عبارتند از:
- حالت A/C
- حالت گرما
در حالت A/C
ترموستات سیگنال را در دو جهت به شرح زیر ارسال می‌کند:
- از طریق سیم Y برای روشن کردن فن بیرونی و کمپرسور
- از طریق سیم G برای روشن کردن فن داخلی
در حالت گرما
همچنین ترموستات در این حالت سیگنال را در جهت های به صورت زیر ارسال می‌کند:
- از طریق سیم G برای روشن کردن فن داخلی
- از طریق سیم W برای روشن کردن بخاری
بنابراین، نمودار سیم کشی کامل خواهد بود. ترموستات معمولاً پنج موقعیت دارد؛ که شامل خاموش – سرد – خودکار – گرما – روشن می‌باشد.
مدار قدرت برای واحدهای بسته بندی شده
سیستم های بسته بندی یکپارچه متداول ترین تجهیزات کولرگازی در ساختمان های تجاری هستند. یک واحد تهویه مطبوع بسته بندی شده یک تهویه مطبوع مستقل است. سرمایش، گرمایش و حرکت هوا را فراهم می‌کند. اکثر واحدهای بسته بندی شده، از کمپرسورهای نیمه هرمتیک استفاده می‌کنند. این به معنی نصب موتور و واحد کمپرسور در یک محفظه است.
واحدهای Unitary Packaged واحدهای بسته بندی شده ای هستند؛ که به صورت یک پکیج تولید می‌شوند. برای برخی از انواع آماده نصب بر روی پشت بام یا طبقه همکف می‌باشد. واحدهای بسته بندی شده روی پشت بام را می‌توان بر اساس نوع گرمایشی که عرضه می‌کنند؛ طبقه بندی کرد. واحدهای پر از پشت بام با گرمایش برقی یا گاز سوز وجود دارد. گرمایش نیز می‌تواند توسط پمپ حرارتی تامین شود. با این حال، کوره های حرارتی الکتریکی و گازی عمدتا استفاده خواهند شد. ظرفیت سرمایشی موجود واحدهای بسته بندی شده معمولی روی پشت بام از 10 کیلو وات تا 850 کیلو وات متغیر است. سرعت جریان هوا محدوده ای از 400 لیتر در ثانیه تا 37800 لیتر در ثانیه را پوشش می‌دهد.
